
Güneş ışınları ile D vitamini sentezi
Tıp dilinde kalsiferol; yüzde doksandan fazlası besinlerden ziyade cildin güneşe teması sonucu vücutta üretildiği için halk arasında güneş vitamini olarak bilinen D vitamini vücutta birçok fonksiyona sahip.
D vitaminin %80-90 ı deride ultraviyole ışınları sayesinde sentezleniyor; %10-20 si besinler yoluyla alınıyor. D vitaminin güneş ışınları vasıtasıyla sentezlenmesi için belirli şartlara dikkat etmek gerekmekte:
· Güneş ışınları cilde direkt temas etmelidir, cam-pencere arkasından D vitamini sentezi gerçekleşmez.
· 20 faktör ve üzeri korumaya sahip güneş kremleri sentezini engeller.
· D vitamini sentezi için belirli bir ışın açısı gerekli. Ülkemiz için bu açıya sahip saatler 10.00-15.00 arsında. (Öğle saatlerinde dik açı ile gelen ışınların zararlı olduğu biliniyor. O nedenle güneşlenme saatlerinizi öğle saatleri dışında ayarlamak öneriliyor.)
· Güneşlenme süresi kişinin ten rengine, yaşına ve güneşlenme şekline göre değişiklik göstermekte.
Hangi besinlerde D vitamini içeriyor?
Uskumru, somon gibi yağlı balıklar
Yumurta
Karaciğer
Bazı Avrupa ülkelerinde süt, yoğurt ve portakal suyu d vitamini açısından zenginleştirilmektedir. Fakat ülkemizde henüz bu tarz üretilmiyor.
Lakin unutulmamalı besinler tek başına D vitamini ihtiyacımızı karşılamaya yetmiyor, muhakkak güneş ışınlarından faydalanmamız gerekiyor.
Kanda seviyesi ne kadar olmalı?
Kandaki seviyesi;
<10 ng /ml – şiddetli yetmezlik
10 ng/ml – 20ng/ml – yetmezlik
21 ng/ml – 29ng/ml – eksiklik
>30 ng/ml – yeterli
> 150 ng/ml – toksik
Olarak adlandırılmaktadır.
D vitamini eksikliği belirlileri neler ve hangi hastalıklarla ilişkili?
D vitamini eksikliğinde; vücut ağrısı, halsizlik, yürüme güçlüğü, kemik ağrısı, güçsüzlük, saç dökülmesi, baş ağrısı, depresyon, değişken ruh hali, uykusuzluk, gözaltı morlukları, aşırı terleme, kilo vermede güçlük çekme, sürekli üşüme gibi belirtiler görülebiliyor.
Yapılan çalışmalar D vitamini eksiliğinin kanser, kronik yorgunluk, romatizma, kalp damar hastalıkları, depresyon gibi pek çok hastalıkla ilişkili olabileceğini ortaya koymakta.
Güneşli gün sayısının fazla olduğu ülkemizde bile D vitamini eksikliği hala bir halk sağlığı sorunu. Bu nedenle kış aylarına yaklaştığımız şu dönemde genel kan tahlili ile beraber D vitamini seviyesine baktırmakta fayda var diye düşünmekteyim. Sağlıklı günler dilerim.