Çocukluk Çağı Obeziteisine Reklam Etkisi

Çocukluk Çağı Obeziteisine Reklam Etkisi

Beş altı yaşlarındasınız. Oyun oynadığınız tabletin ekranına birden bir reklam düşüyor. Hayranı olduğunuz çizgi film karakteri parlak kırmızı ambalajlı, çıtır çıtır bir gofreti mideye indiriyor. Reklamın arka fonunda da eğlenceli mi eğlenceli bir müzik. Tadını bilmediğiniz halde canınız o gofreti çekiyor. Çünkü o çizgi film karakteri o gofreti yediğine göre kesin güzeldir! Canlandırdınız mı kafanızda? Olaylar aşağı yukarı böyle gerçekleşiyor özellikle çocukları hedef alan gıdaların reklamında. Eğlendirici bir içerik, sevilen karakterler, neşeli müzikler…

Ama şöyle bir tehlike var; sekiz yaşına kadar çocuklar marka logosu gibi ayırt edici özellikleri algılayabilse de reklamların finansal yönünü algılayamaz. Yani reklam ile gerçeğin ayrımını yapamaz. Bu nedenle sağlıklı olup olmadığına bakmaksızın gördüğü yiyeceği hemen alıp tüketmek ister. Yapılan bir çalışma çocuklarıyla beraber alıverişe giden ailelerin %82’sinin çocuksuz alışverişe giden ailelerden daha fazla para harcadığını göstermektedir. Reklam sektörünün hedef kitleyi nasıl etkilediğinin çarpıcı bir örneği bence bu çalışma.

Peki sadece satın alma mı obezite üzerine bu denli etkili sizce? Tabi ki tek faktör satın alma değil. Bu ürünlerin eve bir şekilde alınması öğün dışında özellikle televizyon, bilgisayar başında bu ürünlerin tüketimini arttırarak obezitenin artmasında etkili oluyor. Televizyon, bilgisayar başında oynadığı oyunda, izlediği video arasında yine o reklamlar önüne düşüyor. Böylece bir kısır döngü oluşuyor.

Pek çok ülke reklamlarla ilgili bu tehlikenin farkına vararak geleceğin yetişkinleri olan çocukların karşı karşıya kaldığı obeziteyi çocukluk çağında engelleyerek yetişkin dönem obezitesini engelleyebileceklerini düşündüğünden reklamlarla ilgili çalışmalar yapmaktadır. Örneğin Finlandiya’da reklamlarda çizgi karakterlerin kullanımı yasaktır. İtalya’da çizgi film sırasında reklam yapılmamaktadır.Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan ve RTÜK web sitesinde yer alan “Çocuklara Yönelik Aşırı Tüketimi Tavsiye Edilmeyen Gıdalar Ve İçecekler İle İlgili Reklamlar İçin Besin Profili Modeli Kullanım Rehberi”ne göre çocuklara yönelik programlarda reklamına izin verilmeyen gıdalar kırmızı kategori, belli kriterlere uyulması halinde reklamına izin verilecek gıdalar turuncu kategori, reklamda kullanılmasına izin verilen gıdalar yeşil kategori olarak sınıflandırılmıştır.

Reklam konusunda önlemler alınmaya çalışılsa da günümüzde internet ortamında denetlenemeyen pek çok reklam bulunması ebeveynlere büyük iş düşürüyor. Çocuklara yaşlarına uygun beslenme eğitiminin verilmesi, televizyon-bilgisayar başında geçirilen vaktin azaltılarak çocukların fiziksel aktiviteye teşvik edilmesi alınabilecek bazı önlemler. Unutamayalım ki obez bir çocuğun obez bir yetişkin olma ihtimali çok yüksek. Önlemimizi geç olmadan alalım ki sağlıklı nesiller yetiştirebilelim. Sağlıklı günler dilerim.

Işılay Kuş ferizli 12.07. 2021